گلستان اندیشه ایرانی

این وبلاگ معرفی ایران و یادداشت های علمی و پژوهشی در این راستا را هدف خود قرار داده است

گلستان اندیشه ایرانی

این وبلاگ معرفی ایران و یادداشت های علمی و پژوهشی در این راستا را هدف خود قرار داده است

عناوین یادداشت‌ها

  • فرصت گردشگری که مغفول مانده؛ تنها یک اثر از مجموعه بناهای میراثی تمیجان ثبت میراثی شده است شنبه 26 تیر 1395 13:37
    « تمیجان» روزگاری مرکز حکومت سلاطین کیایی بود. اکنون اما، از آن همه رونق کیائیان، چند اثر تاریخی باقی مانده که تنها یک اثر پیش از انقلاب در فهرست بناهای تاریخی به ثبت رسیده است. دهکده تمیجان بر سر راه املش و یک فرسخی غرب رودسر قرار داردو بناهای تاریخی و نیمه ویران آن از جمله «ضرابخانه شاه اسماعیل صفوی» نشان می دهد که...
  • پوست و روده های اهدایی عید قربان، پایه های اولین مدرسه لنگرود را بنا نهاد شنبه 26 تیر 1395 13:26
    بعد از انقلاب مشروطه، نظام یادگیری از مکتب خانه ها به مدارس رفت. با احداث و قانون اجبار برای رفتن به مدرسه برای دختران و پسران، پس از سالهای 1304 خورشیدی، آموزش و پرورش کشور تحول اساسی یافت. در گیلان، ابتدا مدارس در خانه های اسیتجاری تشکیل و به مرور مدارسی احداث شدند. تاریخچه آموزش و پرورش هر شهری ناگفته های زیادی...
  • تجمع رسوبات رودخانه و رشد گیاهان در پل خشتی سلاطین کیایی؛ قدیمی ترین پل خشتی گیلان در تمیجان مهجور و ناشناخته است دوشنبه 21 تیر 1395 09:39
    در یکی از روستاهای شهرستان رودسر، پل خشتی قرار دارد که قدمت آن به پیش از صفویه می رسد و یادگار حکوت سلاطین کیایی است. عرض شش متری این پل خشتی به اندازه ای است که هم اکنون یک خودرو به راحتی می تواند از روی پل عبور نماید. با اینکه پل تاریخی «تمیجان» در هشتم آذرماه سال 1354خورشیدی و به شماره 1125 در فهرست بناهای میراثی...
  • سرو هرزویل استوار و مهجور؛ لزوم توجه مدیران به حفظ آثار ملی دوشنبه 21 تیر 1395 09:37
    ابر سروی در استان گیلان است که به روایتی1000سال و به روایتی 3000سال است نفس می کشد. خیلی ها به دیدنش رفته اند. از ناصرالدین شاه قاجار گرفته (1250ش) تا نیکتین، کنسول روس (1300ش) . شاه قاجار در سفرنامه ی فرنگش آورده که در زیر این درخت غول پیکر عصرانه خورده و موزیسین هایی -که لای شاخ و برگ های درخت مخفی شده بودند- برایش...
  • معدن زغال سنگ سنگرود؛ چشم به راه بخش خصوصی پاکده 7نقطه آبی مسدود شده در زلزله منجیل دارد ولی از کمبود آب رنج می برد یکشنبه 13 تیر 1395 09:02
    روستای «پاکده» از جمله، دورترین روستاهای جنوبی استان گیلان است. جمعیتش بعد از زلزله منجیل و تعطیلی معدن ذغال سنگ سنگرود، به یک سوم کاهش یافت و حالا بیشتر روستاییان بخش جیرنده مهاجرت کرده و تنها در تابستان و تعطیلات به دیدار سالمندان ساکن روستا می روند. مهمترین مشکل روستا وضعیت اشتغال است که بعد از تعطیلی معدن زغال سنگ...
  • هنر سرخ گیلان، رنگ باخته ؛ باوجود مزایای استفاده از ظروف مسی، مسگربازار بی رونق است دوشنبه 31 خرداد 1395 09:13
    از راسته ای که مسگری بوده، حالا تنها نامی به یادگار مانده است. دو دهه پیش وقتی از خیابان مطهری وارد بازار رشت می شدید؛ صدای تَقُ و تَقِ چکش مسگران بر ظروف مسی گوش فلک را کر می کرد. اما حالا، تک و توک مس های چکش خورده زنجان و اصفهان تمنای مشتری دارند. راسته ای که دو دوهه پیش کوره های مس سازیش، رخسار قرمز مس را سفید می...
  • آغاز تعطیلات تابستانی و کلاس های اجباری زبان برای کودکان شنبه 29 خرداد 1395 10:42
    عصر یک روز بهاری. حیاط یکی از آموزشگاه های زبان خارجه در خیابان معلم رشت مملو از مادرانی است که کودکان خود را به این موسسه سپرده اند. این موسسه تنها کودکان پیش از دبستان را پذیراست و زمستان و تابستان نمی شناسد. والدین روی نیمکت های حیاط انتظار کودکانشان را می کشند تا زمان کلاس به اتمام رسد. هرکدام از آنها با افتخار در...
  • بوی کافور، بوی یاس دمی با 4 زن که عمری را با مرده ها سپری کرده اند دوشنبه 24 خرداد 1395 13:47
    اینجا، 4زن میوه ممنوعه دنیا را از تو بازپس می گیرند تا بی هیچ تعلقی به خلد برین بروی. برای این زنها، هستی و نیستی به اندازه یک چشم برهم زدن فاصله است. با اینکه زندگی را دوست دارند اما دل بسته دنیا نشده اند؛ می دانند که ممکن است آنی که زندگی روی خوش به تو نشان داده، مرگ کوبه سرخوشی ات را به شدت بکوبد. با اینکه زن مایه...
  • حمام حاج آقا بزرگ تنها حمام میراثی رشت که کاربری خود را حفظ کرده است چهارشنبه 19 خرداد 1395 08:21
    در گذشته هر محله یک سلول مستقل بود و تمامی نیازهای ساکنان محله را برطرف می کرد. مسجد، حمام و گورستان در هر محله ای یافت می شد. رشت در حوالی سالهای 1276 هجری قمری، 17حمام عمومی داشت. رابینو، کنسول انگلیس در رشت(1331 هجری خورشیدی) تعداد این حمام ها را 35 باب ذکر کرده است. کم کم حمام های نمره و خصوصی هم اضافه شدند، و...
  • احیاءمیدان تاریخی رشت؛ بازآفرینی قدیمی‌ترین میدان رشت/ «سبزه میدان» به دهه ۴۰ بازمی گردد چهارشنبه 19 خرداد 1395 08:18
    احیاءمیدان تاریخی رشت؛ بازآفرینی قدیمی‌ترین میدان رشت/ «سبزه میدان» به دهه ۴۰ بازمی گردد برعکس عصرها -که پاتوق بازنشسته هاست- آفتاب دم صبح، تنها رهگذران را در سبزه میدان رشت می بینی. تجمع کبوتران اما، زیر درختان تنومند آزاد و انبه، همیشگی است. صَده هاست تنها عنصر دست نخورده در قدیمی ترین میدان مرکز استان گیلان،...
  • جاذبه کم نظیر گردشگری در گیلان؛ «سوسن چلچراغ» در رستنگاه خود غریب است چهارشنبه 19 خرداد 1395 08:15
    سوسن چلچراغ که یکی از جاذبه های طبیعی و بی نظیر گردشگری در گیلان است، در رستنگاه خود غریب مانده و امکان بهره گیری از زیبایی های این گیاه فراهم نیست . مهری شیر محمدی: سوسن چلچراغ تنها گونه‌ ایرانی تیره سوسن است که وجود آن در ارتفاعات داماش رودبار گزارش شده و به دلیل کمیاب و در حال انقراض بودن، جزو گونه های گیاهی محافظت...
  • هنرهای از یاد رفته؛ ردپای شانه های چوبی گیلان برقبرها؛ شانه سازها شمشاد نمی تراشند پنج‌شنبه 13 خرداد 1395 08:38
    روزگاری خراطی و صنایع دستی ساخته شده با چوب، یکی از مهمترین صنایع پررونق در گیلان بود. راسته بازار پیرسرا و همچنین راسته بازار مسگرها، تعداد زیادی کارگاه چوب بری بود. یکی از این صنایع دستی پر طرفدار، « شانه چوبی » بود که در انواع مختلف ساخته و بفروش می رسید. شانه های چوبی گیلان در اشکال خاصی ساخته می شد حتی چوب آن نیز...
  • تلفیق هنر و مذهب در بقاع متبرکه گیلان؛ اولین همایش ملی نقاشی ها و دیوار نگارههای مذهبی ایران در لاهیجان برگزار می شود پنج‌شنبه 13 خرداد 1395 08:36
    نخستین بار و در دهه 1340 شادوران «منوچهرستوده»، در ابتدای جلد دوم مجموعه « از آستارا تا استراباد»، ذکری از دیواره نگاریهای بقاع شرق گیلان و برخی نقاشان بنام آنها نمود. 1000مزار گیلان منتشر می شود پس از آن توجه به پژوهش، تحقیق در این نقاشی های مذهبی به عنوان بخشی از هویت گیلان مورد توجه قرار گرفت. محمد تقی پور احمد...
  • خطر تخریب عمارت توسلی، مدرسه ای که بزرگان لنگرود در آن تحصیل کرده اند پنج‌شنبه 13 خرداد 1395 08:35
    شهر لنگرود، از جمله شهرهای تاریخی شرق استان گیلان است که در زمان نادرشاه افشار، صاحب بندر و کارگاه کشتی سازی شد. وجود این بندر موجب رونق اقتصادی این شهر گرید. نقش رودخانه لنگرود در مناسبات تجاری منطقه شاخصه مهم جغرافیایی این شهر، رودخانه عمیقی است که سالهای گذشته عمق و وسعت زیادتری داشت و آب آن با جریانی آرام از...
  • بنای تاریخی اداره نوغان لنگرود در معرض تخریب؛ لزوم تغییر کاربری اداره نوغان لنگرود به موزه ابریشم پنج‌شنبه 13 خرداد 1395 08:34
    در روایات های عامیانه ی گیلان، تاریخ ورود کرم ابریشم به کرانه دریای خزر مربوط به عصر تورات است. می گویند یعقوب پیامبر در دوران جراحت خود این کرم را نزد گیلک ها به امانت گذاشت. آنچه از مستندات تاریخی باقی مانده، از زمان پادشاهی تیمور لنگ، تولید ابریشم با پرورش نوغان در گیلان رواج داشته است. بیشتر شهرهای استان گیلان...
  • ستوده را باید ستود؛ در رثای پیشگام تحقیق در جغرافیای تاریخی ایران پنج‌شنبه 26 فروردین 1395 08:24
    خبر در گذشت یکی از مفاخر علمی کشورمان «دکتر منوچهر ستوده» به سرعت منتشر شد. درگذشت این چهره علمی هرچند ضایعه ای اسف بار است، اما فرصتی است تا با مرور آثار علمی ایشان، تلاش های او را بخصوص در حوزه جغرافیای تاریخی و شناخت گویش ها و زبان های محلی ستود. دکتر ستوده پیشگام نگارش فرهنگ گیلکی ستایش دکتر ستوده برای ما گیلانی...
  • فروغ روبه افول است/ قدیمی ترین مدرسه دخترانه جولانگاه شپش پنج‌شنبه 26 فروردین 1395 08:21
    بیش از یکصد سال است که از تاسیس نخستین مدرسه دخترانه گیلان می گذرد. بنایی که با وجود کهولت و رنگ پریدگی هنوز در محله آفخرا- از قدیمی ترین محلات رشت- نفس می کشد. مدرسه دخترانه «مهستی» قبل از انقلاب دبیرستان فروغ نام گرفت و بعد از انقلاب اسلامی به دبیرستان 17شهریور تغییر نام داد. بر اساس استنادات سازمان میراث فرهنگی...
  • هنری به دیرینگی 550 سال پیش از میلاد؛ احیای رشتی دوزی نیازمند توجه و حمایت است شنبه 21 فروردین 1395 11:36
    هنر «رشتی دوزی» از معدود هنرهای صنایع دستی است که توسط مردان انجام می شد. سابقه اش بسیار طولانی است و باستان شناسان قدمت آن را به 330 تا 550 سال قبل از میلاد نسبتداده اند. این هنر آمیزه ای است از سرزمین ابریشم که به دیگر شهرها رفت و در شهرهایی مانند اصفهان و کاشان به هنر « قلاب دوزی» معروف شد اما چون خواستگاه اولیه آن...
  • آرسن میناسیان، نیکوکاری که برای انسانیت مرز قائل نبود شنبه 14 فروردین 1395 10:58
    «آرسن میناسیان» یکی از ارمنی‌های مقیم گیلان بود که تأسیس نخستین داروخانه شبانه روزی و آسایشگاه سالمندان ایران به نام او رقم خورده است . پایان تعطیلات نوروزی، مصادف است با پایان زندگی خیری نیکوکار که مسیحی و مسلمان دوستش داشتند . هنوز بعد از گذشت ۳۹ سال، خاطره نیکی‌های «آرسن میناسیان» که بدون حدو مرز به همه مردم با...
  • بوی تند ماهی دودی در بزرگترین بازار روباز کشور/باران و شور زندگی در «عیده بازارِ رشت» شنبه 7 فروردین 1395 11:29
    بوی تند ماهی دودی در بزرگترین بازار روباز کشور باران و شور زندگی در «عیده بازارِ رشت» بازار هر شهری قلب تپنده آن شهر است. قلبی که همه نوع رگهای شریانی در آن جریان دارد؛ از داد و ستد محصولات محلی، تا عرضه وارادات. هم دین و شریعت و مسجد در آن برپاست و هم مردم شناسان در بازار هر شهری در پی یافتن فرهنگ ، زبان و هویت آن...
  • از خیرات «آش چهارشنبه خاتون» تا آیین« عروس گولی»؛برکت خواهی از طبیعت، سمبل های فراموش شده در نوروز چهارشنبه 26 اسفند 1394 08:24
    طبق گاهشماری و تقویم زمانی دیلم قدیم، آغاز سال نو در گیلان و مازندران، در نیمه مرداد برگزار می شد. طبق این گاهشماری «آیین نوروز بل » جشن آغاز سال نو در گیلان بود. این جشن نوروزی در نیمه ی مرداد برگزار و بین 13 تا 17 مرداد در نوسان بود و نوروز بل آغاز کوچ گله داران ساکن کوه بود. با اینحال زمانی که ساکنان قدیم، از کوه...
  • اکوتوریسم بی برنامه گیلان/ ورزه مشت را کسی نمی شناسد یکشنبه 16 اسفند 1394 08:04
    سال 2002 بود که سازمان ملل، آن سال را سال اکوتوریسم نام نهاد و هدفش آن بود تا تجربیات گذشته را در زمینه اکوتوریسم مورد واکاوی قرار دهد و فواید و معایب توسعه اکوتوریسم در حوزه طبیعت و گونه های مختلف حیات و همچنین تاثیر آن بر فرهنگها و جوامع محلی و بومی را مورد بررسی قرار دهد. توسعه طبیعت گردی بی برنامه در گیلان هر چند...
  • آیین های پیشواز نوروز در گیلان با فرهنگ کشاورزی گره خورده است سه‌شنبه 11 اسفند 1394 10:36
    تخریب طبیعت ، با فرهنگ احترام به طبیعت ما ایراینیان همخوانی ندارد. کشورهایی که تحت نفوذ تمدن بین النهرین بوده اند، آغاز سال نو آنها با تولد طبیعت گره خورده است. تقویم این کشورها بر اساس فرهنگ کشاورزی تنظیم شده است. در کشورهایی که تحت نفوذ فرهنگ بین النهرین بوده اند، هماهنگی و همزادی با طبیعت به چشم می خورد. حوزه نفوذ...
  • از حوض خانه ها تا تجارت ماهیان زینتی/ماهی قرمز کوچولو، پایان برج حوت را نوید می دهد سه‌شنبه 11 اسفند 1394 10:35
    ماهی قرمز کوچولو، پایان برج حوت را نوید می دهد آخرین ماه سال که می شود، سرو کله ماهی های مینیاتوری و رنگارنگ هم پیدا می شود. ماهی هایی که واپسین روزهای «برج حوت» یا ماهی را نوید می دهد. ماهی های قرمز در تنگ بلوری جست و خیز می کنند تا آخرین دقایق روزهای سال کهنه سپری شود. اگر نیک بنگریم، زایش ماهی ها در آخرین ماه سال...
  • عمارتی 200ساله با گچبریهای قجری/سفالهای پوسیده و بارانی که به گچبریهای عمارت سیگارودی آسیب می زند دوشنبه 10 اسفند 1394 09:15
    عمارتی 200ساله با گچبریهای قجری او درباره عمارت اجدادی اش می گوید: عمارت در اوایل دوره قاجار ساخته شده و بیش از200 سال قدمت دارد، پدر من «حسن» و پدربزرگم «شمس» و پدر و پدرانش در این خانه زندگی کرده اند. من و عموزاده هایم در بچگی در این خانه بزرگ شده ایم. در این عمارت دو طبقه زمانی که من بچه بودم، 4خانواده زندگی می...
  • تاریخ خوانین اطاقور در معرض تخریب کامل قرار گرفت دوشنبه 10 اسفند 1394 09:08
    «اطاقور» یکی از شهرهای شهرستانهای لنگرود است که در گذشته و در دوران قاجار به صورت آبادی های یکپارچه و تحت مالکیت خان منطقه ای بود که به آن «بیجار پس» می گفتند. بیجار پس مجموعه آبادی هایی بود به مرکزیت اطاقور که مقر حکومتی آن در عمارتی بود که امروز نفس های آخر را می کشد. اطاقور دو بنای میراثی و تاریخی مربوط به دوره...
  • نوسازی به جان شهرها افتاده، خطر از بین رفتن اسناد تاریخی استان جدی است پنج‌شنبه 6 اسفند 1394 07:55
    کمتر از10 سال اخیر، سرعت تخریب خانه های ویلایی فزونی یافته است. در محلات قدیمی رشت نظیر؛ «ساغریسازان»، «باقرآباد«، «زرجوب» و «چله خانه» و... آپارتمان های چندین طبقه سایه بلند خود را بر سقف های سفالین تحمیل کرده اند. بسیاری از بناهای سنتی حتی در شهرستان های استان، به نام نوسازی و بهسازی بافت فرسوده و با عوارض تشویقی که...
  • حاکمی که از نامه هایش رونوشت تهیه می کرد؛ انعکاس اوضاع اقتصادی و اجتماعی گیلان در عهد ناصری دوشنبه 3 اسفند 1394 11:53
    «میرزا عبوالوهاب و خدمات یکساله اش در گیلان «میرزا عبدالوهاب خان شیرزای»، اواخر سال 1286 هجری قمری مقارن با اواخر سال 1248 هجری شمسی، زمانی که حکومت گیلان ضمیمه دیگر مشاغل به «میرزا سعید خان» تعلق گرفت، نایب الحکومه گیلان شد. «سعید خان» چون مقام وزارت خارجه را داشت نمی توانست به گیلان بیاید، بنابراین «میرزا عبدالوهاب...
  • وقتی واژه های گیلکی در هیاهوی زمانه گم می شوند سه‌شنبه 27 بهمن 1394 14:12
    زبان فارسی یکی از کلیدهای پیروزی در حفظ هویت ملی ایران است. به همین نسبت حفظ زبان های مادری نیز می تواند هویت محلی هر منطقه را حفظ نماید. بخشی از فرهنگ محلی و هویت قومی، در زبان هر قوم نهفته است و حفظ زبان به حفظ و پویایی و ماندگاری آداب و رسوم محلی هر منطقه کمک می کند. زبان گیلکی، از جمله زبان هایی است که با تلاش...
  • ذوالفقار خان ، مهندسی که اولین نقشه شهر رشت را در دوره ناصری کشید یکشنبه 25 بهمن 1394 08:27
    آذر ماه سال گذشته بود که نامگذاری معابر شهرک مسکن مهر در کمیسیون فرهنگی شورای شهر رشت کلید خورد. کل پروژه مسکن مهر به نام «شهرک مهر» نامگذاری شد و بلوارهای اصلی به نام های ولایت، ذوالفقار شمالی و جنوبی ، جمهوری، غدیر ، فجر و... نامگذاری گردید. نامگذاری بلواری در مسکن مهر به نام ذوالفقار هر چند که بعد از یک سال و چند...